Sanitariuszka i artystka
Zalewska-Zdun była żołnierzem II Obwodu Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej na Żoliborzu, gdzie podczas Powstania Warszawskiego pełniła rolę sanitariuszki. Do konspiracji przystąpiła wiosną 1944 roku tuż po ukończeniu 1 klasy liceum. Wcześniej, podczas okupacji była uczennicą tajnych kompletów Żeńskiego Gimnazjum i Liceum im. Aleksandry Piłsudskiej w Warszawie.
Powstanka najpierw służyła w punkcie opatrunkowym na Żoliborzu, a potem w szpitalu przy ulicy Krechowieckiej. Po upadku Powstania Warszawskiego została wywieziona z częścią pracowników szpitala, przeszła obóz przejściowy w Pruszkowie, a następnie trafiła do Częstochowy gdzie zamieszkała w kwaterze na Kawodrzy Dolnej. Pod koniec 1944 roku odnalazła swoją matkę z którą razem wyruszyła w kierunku Warszawy, by poszukać ojca.
Zobacz jak w 2015 roku wspominała swój udział w Powstaniu:
W stolicy zamieszkała ostatecznie na początku 1945 roku. Wiosną tego samego roku zdała maturę w Liceum im. ks. J. Poniatowskiego na Żoliborzu, a następnie podjęła studia na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych. Po zdobyciu wykształcenia wstąpiła do Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach '49 - '52 pracowała jako projektant druków na tkaninach, a od '53 do '60 roku była nieetatowym plastykiem. W roku 1960 zatrudniła się jako nauczycielka rysunku zawodowego i historii ubiorów w Zespole Szkół Odzieżowych w Warszawie, a 20 lat później weszła do Sekcji Oświaty i Wychowania Regionu Mazowsze NSZZ "Solidarność".
Zalewska-Zdun podczas swojej edukacji nie ujawniała działalności w Armii Krajowej i udziału w Powstaniu Warszawskim.
Warszawski Krzyż Powstańczy oraz Krzyż Armii Krajowej dostała dopiero w lipcu 1996 roku. W 2000 roku awansowała na stopień podporucznika, a w drugiej dekadzie XXI wieku przyznano jej aż cztery medale: "Dingo Laude" i "Pro Memoria" w 2011 roku, złoty medal za zasługi dla obronności kraju w 2012 roku oraz "Medal Honorowy Powstania Warszawskiego 1944" w 2016 roku.
Powstanka została też uhonorowana przez "Solidarność". W 2015 roku otrzymała Medal XXXV-lecia NSZZ "Solidarność", a rok później nadano jej Złotą Odznakę Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność".
Nie żyje
Informację o jej śmierci przekazał w piątek Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Podporucznik zmarła w wieku 94 lat.
"Pani Wanda do końca aktywnie działała w środowisku kombatanckim, reprezentując je na licznych uroczystościach o charakterze patriotycznym i spotykając się z młodzieżą. Niestrudzenie krzewiła pamięć o swoich poległych kolegach. Wieczne odpoczywanie racz Jej dać, Panie!" - czytamy we wpisie na Facebooku.
Wpis o śmierci powstanki pojawił się też na Twitterowym profilu premiera. "Pamiętam Panią z uroczystości państwowych - drobniutka, szczuplutka, poruszająca się na wózku, ale gdy nadchodził Hymn Państwowy - zawsze dumnie wstawała. Cześć jej pamięci!" - napisał Mateusz Morawiecki.
Zmarła Wanda Zalewska-Zdun ps. Rawicz, sanitariuszka z żoliborskiego "Żywiciela". Pamiętam Panią z uroczystości państwowych - drobniutka, szczuplutka, poruszająca się na wózku, ale gdy nadchodził Hymn Państwowy - zawsze dumnie wstawała.
— Mateusz Morawiecki (@MorawieckiM) January 30, 2021
Cześć jej pamięci! ????????
Czekamy na Wasze informacje
wawainfo.pl - to portal z informacjami o Warszawie, dodaj nas do ulubionych w przeglądarce. Masz ciekawy temat? Widzisz wypadek, pożar lub korek? - pisz na redakcja@wawainfo.pl lub daj nam znać na facebookowym profilu Wawa Info.
Artykuły polecane przez redakcję WAWA INFO:
źródło: wawainfo.plzdjęcie główne: urząd ds. kombatantów
